پایان نامه تاریخچه تایپوگرافی در ایران و جهان

عنوان کامل: پایان نامه تاریخچه تایپوگرافی در ایران و جهان

تعداد صفحات: 75

دسته: هنر

---

تاریخچه تایپوگرافی در ایران و جهان
مقدمه
گسترش شهرنشینی و جوامع بشری در ابتدای قرن بیستم و به وجود آمدن فرهنگ مصرف، کارکرد و رسالت بسیاری از هنرها در خدمت مصرف قرار گرفت اما چیزی که در این میان بسیار مهم است، مطرح شدن بسیاری از هنرها به عنوان یک «رسانه» است.
نگاه مقدس، عارفانه و تزئینی به هنر، بعد از این دوره، ناگهان تبدیل به نگاهی صنعتی و کاربردی در امور زندگی و اجتماعی می شود.
زمانی که هنرمند نقاش به کمک کارخانجات و تولیدی های صنعتی برای به تصویر کشیدن محصول آنان می آید، مردم برسرچهارراه ها و خیابان ها و میادین شهرها شاهد بمباران اطلاعاتی توسط «اعلان ها» می شوند تا به وسیله آنها اطلاعاتی را در مورد کالای مورد نیاز خود دریابند. بمبارانی که به وسیله روسای کارخانجات با بهره از هنر هنرمند جهت فروش بهتر و بیشتر محصول صورت می گیرد. در این میان رقابت بر سر «زیبایی» شدت می یابد.
اما گسترش دامنه مفاهیم و نیز کم رنگ شدن مرز میان هنرها، همچنین افزایش تولید و تقاضا، رویکرد و انتظارات از تبلیغات را تغییر می دهد.   
بازار مصرف جهانی با فرهنگ ها و زبان های متفاوت هنرمند را بر آن داشت تا به زبانی مشترک دست یابد تا به وسیله آن هر شخصی و در هر جایی از دنیا بتواند به راحتی با آن ارتباط برقرار نماید.
در کنار «صنعت» گسترش مفاهیم اجتماعی نیز یکی دیگر از دلایل فراگیری «تبلیغات شهری» است. این گستردگی می تواند یکی از دلایل ساده شدن و اصطلاحا «استیلیزه» کردن عناصر بصری برای ارائه بیانی ساده و فراگیر باشد و اینجاست که هنر و به طور واضح از نظر نگارنده؛ «گرافیک» به عنوان «رسانه» مطرح می شود و اهمیت پیدا می کند.
نکته مهم این است که یکی از با اهمیت ترین وسیله های ارتباطی و ابزارهای انتقال پیام، «زبان» است و یکی از مهم ترین و قدیمی ترین گونه های آن «زبان تصویر» است. زمانی که انسان اولیه در غار برای ثبت موضوعی، شکل ظاهری آن را بر روی دیوار ترسیم می کند، همان انسان با گذشت زمان هنگامی که مفاهیم بیشتر و گسترده تر و در عین حال پیچیده تر می شود، یک سری علائم تصویری به وجود می آورد که پایه گذار «خط» است.
زمانی که در ابتدای قرن بیستم، هنرمند نقاش برای معرفی یک محصول، حروف را در کنار تصویر قرار می دهد، در حقیقت به بعد زیبایی، اطلاعات و برقراری ارتباط نیز می افزاید که برقراری ارتباط رسالت اصلی «رسانه» است.
اما چیزی که در این میان اهمیت دارد این است که «حروف» به مانند «تصویر» ارزش خود را بالا نگه می دارد و به اندازه «تصویر» اثرگذاری خود را حفظ می نماید. چه هنگامی که تصور می شد با تصویر به عنوان یک زبان مشترک جهانی می توان ارتباط بین فرهنگ ها و زبان های مختلف را برقرار نمود، با به وجود آمدن تکنولوژی «چاپ»، حروف ارزش خود را نمایان ساخت. البته «چاپ» به مانند بسیاری از اثرگذاری های تکنولوژی برروی هنرها، تاثیری عمیق و شگرف در هنر گرافیک و طراحی حروف می گذارد. این اثرگذاری به حدی است که شاخه ای در گرافیک خط به نام «تایپوگرافی» به وجود می آورد و در اینجاست که تایپ و حروف از تصویر پیشی می گیرد و این زمانی است که با مقوله های عمیق فرهنگی و مفاهیم اجتماعی بیشتر سروکار پیدا می کنیم.
«چاپ» پیچیدگی های حروف را وادار به ساده شدن می کند و این استیلیزه کردن در غرب توسط صنعتگر چاپ و هنرمند طراح برروی حروف لاتین انجام می شود. اینگونه است که «تایپوگرافی» با قدرت در کنار «پیکتوگرافی» مطرح می شود.
این بابی است برای بیان مفاهیم اجتماعی که با استفاده از تصویر بسیار سخت جلوه می نمود و در حقیقت «تایپوگرافی» نیز به تبلیغات شهری و سایر کاربردهای تبلیغات راه پیدا می کند و با گذشت زمان مورد اقبال مخاطبان و علی الخصوص هنرمند طراح قرار می گیرد.
تایپوگرافی
تایپوگرافی در ایران به دلیل عدم شناخت طراحان گرافیک از ویژگی ها و چندوچون خط فارسی و نوع نگارش آن در اقلام مختلف خوشنویسی و یا تمایل به شیوه ها و ملاک های زیبایی شناسی و نوع نگارش در تایپوگرافی غرب، دچار مشکلات فراوانی بوده و هست.
هرچند که قصد نداریم حرکت های درست و اصولی را از جانب طراحان باتجربه، ولو بسیار اندک نادیده بگیریم ولی بررسی و تجزیه و تحلیل آثار موفق و ماندگار، بیانگر این است که هدف از «تایپوگرافی» ارسال هرچه مؤثر پیام و برقراری ارتباط و ایجاد تفهیم بیشتر نسبت به نوشتار عادی بوده است.
با گذشت زمان و توجه به هنر گرافیک و گسترش خدمات آن در جهت برقراری ارتباط تصویری، به این مقوله توجه ویژه ای صورت گرفت و نیز کشف ظرفیت های بصری خط و در مواردی همراهی تصاویر با خط در طراحی عناوین، با علاقه بیشتری
دنبال شد.
چیزی که در این میان می تواند مورد توجه قرار گیرد این است که با اینکه «تایپوگرافی» دامنه استفاده زیادی نسبت به گذشته که مختص به گرافیک و گاهی نقاشی می شد ولی عدم استفاده آن در گرافیک محیطی و به خصوص بناهای معماری امروز، بسیار سؤال برانگیز است. زیرا تاریخچه کاربرد خطوط در ایران نشان می دهد که در فرهنگ معماری اسلامی این مقوله از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است.
استفاده از خط و خوشنویسی در گذشته با مفهوم امروزی به عنوان «گرافیک محیطی» بیشتر در تزئینات بناهای مقدس و معنوی در شهرسازی به کار رفته است. گویی طراحان بنا برای معرفی هرچه با شکوه تر و عرفانی تر فضاهای مقدس در معماری، از خطوط به عنوان فرم یا حتی القای مفهوم بهره کافی برده اند و این نشان از اهمیتی است که برای کتابت «قرآن» نزد مسلمانان وجود داشته و برای نگارش آن از خطوط زیبا و خوشنویسی استفاده می کرده اند.
 

تایپوگرافی  در  ا یران و جهان

در آثار گرافیکی تصاویر و حروف بار پیام رسانی اثر را بر عهده دارندد. در بسیاری از موارد، پیام نوشتاری با استفاده از حروف و متن به شکلی ارائه می شود که القای فرم (شکل) و تصویر را در اثر می نماید. «تایپوگرافی» یا «خط نگاری» و «خط نگاره» اثر گرافیکی است که حروف و کلمات، ساختار اصلی آن را تشکیل می دهد و در واقع کم و کیف ترکیب بندی اثر به اعتبار نوشتار و یا حروف شکل می گیرد.

در اوایل سده بیستم میلادی، هنر«گرافیک» با ورود به فضای جدید تکنولوژی، جهشی را آغاز کرد. در این عصر، هنر گرافیک دیگر به آن دسته از آثاری که به صورت تک رنگ و با فرایند چاپ های دستی بر روی یک سطح ایجاد می شد، خلاصه نمی گردید. «گرافیک» حوزه نوین و گسترده ای شامل پوستر، تایپوگرافی، نشانه، مصور سازی، صفحه آرایی و ... که با عملکردهای خود یک پیام یا اطلاعات خاصی را به صورت بصری ارائه می کنندد، اطلاق می گردد. امروز طراح گرافیک می کوشد تا با طراحی یا انتخاب علائم بصری و مجموعه تصاویر، رنگ و نوشتار و درکنار هم قرار دادن آنها، اثری خلق کند تا پیام مشخصی را به مخاطبین خویش منتقل سازد.
کلمه «تایپوگرافی» متشکل از کلمه «تایپ» به معنی حروف قابل تکثیر و «گراف» به مفهوم ثبت و تصویری نمودن است که در واقع در غرب تنها به مفهوم هرگونه رفتار بصری و طراحی با حروف تایپی، مورد استفاده قرار می گرفته است.

فهرست

مقدمه 6
تایپوگرافی 8
تایپوگرافی  در  ا یران و جهان 10
تایپوگرافی در ایران 18
تایپوگرافی و ارزش های بصری حروف 30
مصاحبه ای با استاد قباد شیوا 40
تحلیل استاد احصایی از تایپوگرافی در ایران 50
تایپوگرافی شورشی (تایپوگرافی در جهان)  66
نتیجه گیری 71
منابع: 75

جهت دانلود محصول اینجا کلیک نمایید