کار تحقیقی بررسی محاربه و بغی در حقوق ایران

کار تحقیقی

رشته حقوق

چکیده:

یکی از مسایلی که در قانون فعلی با آن روبه رو هستیم، این است که تفکیک مطلوبی در رابطه با سه عنوان مجرمانه بغی، محاربه و افساد فی الارض صورت نگرفته است. مواد 183 الی 189 قانون مجازات اسلامی فعلی در رابطه با جرم محاربه و افساد فی الارض است و آن چه که از مجموع این چند ماده برمی آید این است که این دو عنوان برای توصیف مفهوم واحدی هستند و در قانون به معنی واحدی به کار رفته اند. در حالی که یکی از مواردی که در قانون جدید پیش بینی شده است، تفکیک سه عنوان محاربه، افساد فی الارض و بغی از یکدیگر است. این سه عنوان مجرمانه در 10 ماده، یعنی از مواد 280 الی 289 ذیل دو فصل هشتم و نهم قانون ذکر شده اند. تعریفی هم که قانون از محاربه به دست داده، در واقع همان تعریف سنتی است که فقیهان از محاربه ارایه می کنند. به این مفهوم محاربه عبارت است از این که کسی به قصد ترساندن مردم یا تعرض به جان، مال یا ناموس آنها سلاح بکشد. در حالی که قانون اخیر همان طور که گفتم عنوان افساد فی الارض را از عنوان مجرمانه محاربه جدا کرده است. طبق ماده 287 قانون مجازات اسلامی جدید، هر کس به طور گسترده، مرتکب جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد، جرایم علیه امنیت داخلی یا خارجی، نشر اکاذیب، اخلال در نظام اقتصادی کشور، احراق و تخریب، پخش مواد سمی و میکروبی و خطرناک یا دایر کردن مراکز فساد و فحشا یا معاونت در آنها شود، به گونه ای که موجب اخلال شدید در نظم عمومی کشور، ناامنی یا ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی افراد یا اموال عمومی و خصوصی، یا سبب اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع شود، مفسد فی الارض محسوب و به اعدام محکوم می شود.

واژگان کلیدی:

بغی، باغیان، خروج، امام عادل، سیره امام علی (ع)، ولی فقیه.   

مقدمه:

مُحارِبِه و حَرابه مصدر از باب مفاعله و مشتق از حَرَبَ است که با فتح را به معنی سلب و با سکون را به معنی جنگیدن و نزاع و جمع آن حُرُب است در لسان العرب آمده است که حرب به معنی غارت مال انسان و ترک آن شخص به گونه ایی که هیچ چیز برایش نماند و راغب اصفهانی می گوید حرب به معنای تاراج و غارت در ضمن جنگ است. بغی عبارت است از خروج و جبهه گیری گروهی از مسلمانان مقابل امام عادل و قیام براندازانه ضد او.

براساس ادله و قرائن، ضرورت جهاد و مقابله با باغیان و خروج کنندگان بر «امام عادل» شامل خروج کنندگان بر ولی فقیه نیز می شود و این عنوان، اختصاص به امام (ع) ندارد. البته لازم است، پیش از هرگونه اقدام قهر آمیز ضد این گروه، آنان را ارشاد و راهنمایی کرد و به شبهه های احتمالی آنان پاسخ داد. باغیان، محکوم به کفر نیستند و درصورت صلاحدید حاکم اسلامی، اموال آنان، مصادره نمی شود. چنانچه خروج کنندگان بر پیشوای عادل، جدای از تشکیلات حاکمیت اسلامی، دارای سازمان و قدرت و شوکت باشند، به منزله بغاه شناخته می شوند، درغیراین صورت، از مصادیق محاربان خواهند بود و احکام ویژه این گروه بر آنان مترتب می گردد.

جهت دانلود محصول اینجا کلیک نمایید